Zmiany prawne w czeskim e-commerce

Wraz z Nowym 2023 Rokiem, w czeskim prawie handlu detalicznego online, zagościły zmiany, które warto znać i przestrzegać. Kary są dość wysokie, a czeska praworządność uchodzi ogólnie za bardziej restrykcyjną niż mamy możliwość doświadczyć tego w Polsce. Poniżej podsumowanie nowelizacji oraz kilka rad, które zdecydowanie powinny przełożyć się na zmiany w sklepach internetowych dla czeskich konsumentów.

Nowelizacja ustawy o ochronie konsumentów i Kodeksu cywilnego została podpisana przez Prezydenta Czeskiej Republiki w połowie listopada 2022 roku i trafiła już do Zbioru Ustaw. Projekt opiera się na przepisach europejskich. Nowa ustawa wprowadza wiele innowacji w zakresie ochrony konsumentów. Sporo zmian czeka także właścicieli sklepów internetowych.

Jakie zmiany czekają na czeskich konsumentów od początku tego roku?

Naliczanie rabatów

Ujednolicony został sposób naliczania rabatów. Jak to powinno działać w praktyce? Od teraz, w przypadku każdej obniżki cenowej, sprzedawca poza ceną przed i po rabacie, będzie musiał pokazać również najniższą cenę, po której produkt był sprzedawany w ciągu ostatnich 30 dni. W przypadku produktów, które były w ofercie krócej niż 30 dni, wówczas powinna zostać wyświetlona najniższa cena, za jaką produkt był oferowany w całym okresie swojej ekspozycji w sklepie internetowym. Nie powinno już być tak, że zniżka w rzeczywistości w ogóle nie jest zniżką. Zasada naliczania rabatu dotyczy wszystkich produktów, z wyjątkiem łatwo psujących się lub mających krótki termin przydatności do spożycia.

Niechciane zakupy

Niektóre e-sklepy automatycznie dodają towary do koszyków swoich klientów, mimo że kupujący nie są nimi zainteresowani. W przypadku takich „niezamówionych” zakupów również powstała zmiana. Zakazuje ona z korzystania z pól wstępnego wyboru, któ®e użytkownik musiałby odznaczyć przed dokonaniem zakupu, aby dodatkowe produkty nie zostały naliczone w koszyku. Prawo stanowi, że nie można wywnioskować wyraźnej zgody na zakup z wcześniej przygotowanego ustawienia sklepu.

Fałszywe oceny produktów

Wiele osób przy wyborze towarów kieruje się ocenami innych klientów. Niestety, z praktyki wiadomo, że nie wszystkie opinie są prawdziwe. Sprzedawca publikując opinię, powinien móc udowodnić ich autentyczność. Pytanie brzmi czy jest na to jakiś sposób? Jednym z nich jest zmiana funkcji w e-sklepie, dzięki której tylko klienci z założonym kontem użytkownika będą mogli wystawiać recenzje. Możliwe jest wtedy powiązanie złożonego przez danego klienta zamówienia z konkretną oceną zarówno produktu, jak i firmy, a ponadto dzięki danym na koncie można potwierdzić tożsamość osoby. Sprzedawca nie ma jednak wpływu na autentyczność opinii tj. czy klient chwali lub krytykuje e-sklep z nieobiektywnych powodów. Czy właścicielom e-sklepów, którzy nie monitorują autentyczności recenzji, grozi jakaś kara? Otóż tak i to dość wysoka - sankcje mogą sięgać nawet 5 milionów koron. Pytanie brzmi, czy ČOI będzie tak surowy od samego początku, czy może da e-sklepom czas na przyzwyczajenie się do nowych zasad?

Warunki reklamacji

Nadal obowiązuje dwuletni okres reklamacji, jednak zmieniają się jej warunki. Do tej pory kupujący mógł reklamować nie tylko wady, które rzecz miała w momencie zakupu, ale także wady, które pojawiły się na rzeczy później. Nowością, zgodnie z prawem, będzie teraz możliwość reklamacji w ciągu dwóch lat tylko tych wad, które występowały już w produkcie w momencie zakupu. Zatem jeśli rzecz nie ma wady w chwili zakupu, a pojawi się dopiero później, nie podlega odpowiedzialności prawnej za wady.

Nowelizacja wydłuża również z 6 miesięcy do 12 miesięcy prawne domniemanie istnienia wady przy odbiorze. Oznacza to, że w pierwszym roku okresu reklamacyjnego konsument nie musi udowadniać, że towar od początku był wadliwy. Zamiast tego przyjmuje się, że towar był wadliwy i przedsiębiorca musi się wybronić z zarzutów.

Istotne jest również to, że wszystkie te zasady odnoszą się do ustawowej odpowiedzialności za wady. Mimo to sprzedawcy mogą również udzielać własnych gwarancji umownych, wykraczających poza zakres prawa, których warunki mogą się różnić.

Nadużycia warunków odstąpienia

Konsumenci często korzystali z prawa odstąpienia od umowy w celu wypróbowania lub krótkiego użytkowania towaru. Pierwotnie przy zwrocie towaru konsument nie musiał ponosić kosztów zmniejszenia wartości towaru z uwagi na to, że używał go zgodnie z przeznaczeniem. Według nowej regulacji konsument odpowiada za zmniejszenie wartości towaru, jeżeli używał go w celach innych niż sprawdzenie jego funkcjonalności, charakteru i właściwości.

Odstąpienie od umowy

Niewielkie zmiany zostały również wprowadzone w temacie odstąpienia od umowy kupna-sprzedaży. Nowo ustanowiony termin odstąpienia od umowy w Czechach wynosi do 90 dni kalendarzowych, o ile konsument został narażony na nieuczciwą praktykę.

Instrukcje

Od nowego roku tak zwane samouczki nie muszą już mieć formy pisemnej, stąd można je przekazać kupującemu np. w formie instrukcji wideo. Nie będzie jednak możliwe przekazanie instrukcji wyłącznie poprzez odwołanie się do danego serwisu. Instrukcje zawsze będą musiały być przesłane mailem lub dostarczone na nośniku danych (np. USB).

Zawieranie umowy kupna-sprzedaży

Zaostrzyło się prawo dotyczące np. zawieranie umów telefonicznych. Pisemne potwierdzenie od konsumenta będzie teraz zawsze wymagane do prawidłowego zamknięcia sprzedaży. Przycisk

Nowelizacja przyciskowa

W Czechach przycisk „zamawiam teraz” jest znany od dawna, jednak jego treść również uległa zmianie. „Zamawiam z obowiązkiem zapłaty” to nowy tekst przycisku, na który konsument musi wyraźnie wyrazić zgodę, aby wiedział, że po jego naciśnięciu jest już zobowiązany do zapłacenia za towar lub usługę.

Czas dostawy

Wraz z nadejściem nowelizacji każdy sprzedawca będzie musiał wskazać czas, w jakim zobowiązuje się dostarczyć towar lub wykonać usługę. Może to być konkretny termin lub bardziej ogólny moment w czasie. Tutaj jednak trzeba ostrożnie podejść do informacji, jeśli sprzedawca sam nie ustali danych, to zgodnie z prawem musi je dostarczyć w ciągu 30 dni. A w przypadku zwłoki konsument może odstąpić od umowy. Jednakże w uzasadnionych przypadkach sprzedawca będzie mógł zażądać wydłużenia terminu dostawy.

Gra cenowa bez zmian

Na niektórych platformach, takich jak Booking.com, cena jest dostosowywana automatycznie w zależności od tego, jak często i kiedy przeglądasz ofertę. Czy to się zmieni? Nie, prawo nadal tego nie zabrania, nakłada jedynie na sprzedawców obowiązek wcześniejszego poinformowania swoich klientów o automatycznej korekcie ceny np. poprzez regulamin serwisu.

Podsumowując, nowelizacja zgodnie z unijną dyrektywą, poprawia pozycję konsumentów, którzy z radością przyjmą dokładniejsze informacje o rabatach na produkty oraz ich rzetelnych ocenach. W praktyce jednak, dla konsumentów niewiele się zmieni - reklamacje nadal będą składane w ten sam sposób, a przeciętny konsument może nawet nie zauważyć zmian.

Zapraszamy do współpracy z Paxy!